لیپوساکشن

خارج کردن چربیهای اضافی بدن بدون اینکه اسکار ( جای عمل ) باقی بگذارد همیشه خواسته جراحان بوده است و در این راستا اقدامات مختلفی توسط جراحان از یک قرن پیش شروع شد.
در اوایل قرن بیستم خارج کردن چربی های اطراف زانوی یک بالرین معروف فرانسوی توسط یک نوع کورت که با آن کورتاژ انجام می دادند منجر به فاجعه و قطع پای آن بالرین معروف گردید و همین مورد باعث شد که تا دهها سال جراحان از اقدامات مشابه خودداری کنند .
در اوایل دهه هشتاد میلادی لیپوساکشن توسط ایلوز (ILLOUZ) فرانسوی ابداع شد که عبارت است از خارج کردن جربی های اضافی بدن به وسیله ایجاد فشار منفی با دستگاه ساکشن.
در سال 1985 اصطلاح Liposculpture توسط فورنیه فرانسوی به وجود آمد که برای رفع بد شکلی های ظاهری از یک نقطه چربی ساکشن شده و همان چربی به نقاط دیگر بدن تزریق می گردد.
در دهه نود میلادی با شایع شدن ساکشن و بر سر زبان افتادن آن در سراسر جهان مثل هر پدیده جدید دیگری مردم بیش از حد به آن روی آوردند و انجام این عمل بدون در نظر گرفتن اصول علمی و عوارض احتمالی و توسط افرادی که برای اینکار آموزش کافی ندیده بودند باعث عوارض زیاد و حتی مرگ و میر خارج از استاندارد گردید و به همین علت یک نوع بدبینی خاص نسبت به این عمل به وجود آمد  که هنوز هم در بعضی از افراد جامعه وجود دارد اما واقعیت این است که با گذشت زمان و به وجود آمدن استانداردهای علمی و دخالت مراجع علمی قانونی مانند انجمن بین المللی جراحان پلاستیک و انجمن های جراحی پلاستیک کشورهای مختلف باعث شد که عوارض این عمل بسیار پایین آمده و در حد قابل قبول نسبت به نتیجه ای که بیمار از این عمل می گیرد باشد و امروزه به طور کلی اگر این عمل با رعایت موازین صحیح عملی و توسط افراد متخصص که برای این کار تعلیم کافی دیده اند انجام شود جزو اعمال جراحی کم خطر شناخته شده و اینک لیپوساکشن در سراسر جهان بیش از هر نوع عمل جراحی پلاستیک و زیبائی انجام می شود.
نکته ای که باید همواره در نظر بیمارانی که جهت ساکشن مراجعه می کنند باشد این است که ساکشن برای درمان چربی های موضعی و نا به جا و اصطلاحا ً جهت فرم دادن به اندام Body Contouring می باشد . و اشخاصی که سراسر بدن آنها چاق بوده و اصطلاحا ً وزن اضافه دارند بهتراست با ورزش و رژیم غذایی مناسب وزن خود را کم کنند در بعضی از نقاط بدن چربی ها به رژیم غذائی و ورزش جواب نمی دهند مانند قسمت بغل و بالای ران ، که معنی ساده آن این است که بدن به این چربی ها دسترسی خوبی ندارد این نوع چربی ها که به طور کلی موضع آنها در افراد مختلف هم فرق می کند به خوبی ساکشن جواب داده و به خاطر عدم دسترسی بدن به آن نقاط هرگز هم بر نمی گردند.
انواع مختلف ساکشن :
1. تنطیم چربی ها  با کمک دستگاه ساکشن (SAL : Suction – Assisted lipoplasty )
در این روش کلاسیک ساکشن چربی ها یک لوله میان تهی بنام کانولا ، Cannula به یک دستگاه ایجاد خلا با فشار حدود یک اتمسفر وصل شده و به وسیله ایجاد فشار منفی چربی ها خارج می گردند. این کانولا ها معمولا ً از استیل ساخته شده اند که ممکن است با تفلون هم پوشانده شده باشند.
2. تنطیم چربی ها  با کمک نیرو (PAL : Power – Assisted  lipoplasty)
دراین روش کانولا با حرکات به جلو و عقب در محدوده 2 تا 4 میلی متر و با فرکانس بین 6000-4000 دور در دقیقه به وسیله فشار هوای فشرده شده و یا جریان الکتریکی خارج کردن چربی ها را تسهیل می کند . عوارض آن همان در حد SAL  کلاسیک است ولی برای انجام ساکشن های وسیع جراح کمتر دچار خستگی می شود.
و همچنین در نقاطی از بدن  که چربی ها سخت تر خارج می شوند مانند پشت و یا همچنین جهت ساکشن های مجدد و نقاطی که چسبندگی وجود دارد مفید است .
3. تنطیم چربی ها  با کمک دستگاه مافوق صوت (UAL : Ultrasound-assisted Lipoplasty)
در این روش بوسیله امواج مافوق صوت سلولهای چربی شکسته و به مایع تبدیل می شوند و سپس این مایع خارج میگردد.بخاطر حرارت ایجاد شده در اثر شکسته شدن دیواره های سلولی در این روش اقدامات احتیاطی خاصی لازم است اجرا شود که پوست و نسوج بدن دچار سوختگی نشوند.کارایی این روش بیش از ساکشن کلاسیک است ولی عوارض آنهم بیشتر است.
نوع جدیدتری از این سیستم بنام Pulsed UAL  وجود دارد که انرژی نه بصورت دائمی بلکه بصورت متناوب ایجاد میشود , بنابراین خطر کمتری نسبت به UAL  دارد.
4. لیپولیز (Lipolysis)
اصطلاح لیپولیز به معنی آب کردن چربی ها می باشد که اگر توسط لیزر انجام شود به آن لیزر لیپولیز Laser Lipolysis می گویند و این چربی های آب شده یا به وسیله خود بدن جذب می شوند و یا به وسیله دستگاه ساکشن خارج می گردند : Suction Lipolysis
در اوایل دهه نود میلادی کوششهایی توسط پزشکانی که با اشعه لیزر کار می کردند به عمل آمد تا از لیزر جهت از بین بردن چربی های بدن استفاده کنند . اما به علت تنوع و تفاوت های انواع لیزر و قدرت خارق العاده این اشعه و کنترل مشکل آن نتایج اولیه چندان قابل قبول نبوده و مورد استقبال پزشکان قرار نگرفت اما از اوایل دهه دو هزار میلادی محققان در رشته های مختلف پزشکی توانستند لیزرهای مناسبی را برای این کار در نظر بگیرند و گزارشات مختلف و مثبتی در این مورد منتشر شد و سرانجام به کار بردن لیزر برای درمان چربی های زائد بدن در سال 2006 مورد قبول FDA ( سازمان دارویی و غذائی آمریکا ) قرار گرفت.
در این روش ابتدا چربی های داخلی سلولهای چربی را توسط اشعه لیزر ذوب می کنند که مکانیسم آن ایجاد حرارت توسط اشعه لیزر در بدن است وسپس اگر میزان این چربی ذوب شده کم باشد آن را رها می کنند تا خود بدن آنرا جذب کند که البته در اینجا این اشکال وجود دارد که ممکن است این سلولها مجددا ً توسط چربی پر شوند و یا اگر مقدار آن زیاد باشد توسط دستگاه ساکشن که در قسمت لیپوساکشن توضیح داده شده خارج می شود.
کسانی که با این روش کار می کنند با خوش بینی بیش از حد معتقدند که با این کار مقدار چربی زیاد تری خارج شده در حالیکه خونریزی به علت سوزانده شدن عروق ریز توسط اشعه کمتر است . و چون چربی ها آب شده اند و کانولای کوچکتری برای خارج کردن آنها لازم است میزان کبودی و ورم بعد از عمل کمتر بوده و بیمار نقاهت کمتری خواهد داشت ، و مهمتر از همه اینکه با اثرات شناخته شده ای که لیزر روی کولاژن ( پروتئین مخصوص که بافت هم بند پوست را تشکیل می دهد ) دارد بعد از عمل پوست بیمار بهتر جمع می شود .
در طرف مقابل پزشکانی که از این روش استفاده نمی کنند معتقدند که این روش هنوز جدید است و تمامی عوارض آن شناخته شده نیست و وسایل آن بسیار گران قیمت بوده و هزینه اضافی به بیمار تحمیل می شود و همچنین به علت ایجاد حرارت در نسوج بدن ممکن است سوختگی ایجاد شود که مرز بین شدت لیزر لازم برای درمان وایجاد سوختگی بسیار کم است و نهایتا ً اینکه به خاطر پیچیدگی وسایل و کاربرد آنها زمان عمل طولانی تر است .
5. لیپولیز بوسیله سرد کردن (Cryo – Lipolysis)
در این روش با سرد کردن چربی های داخل سلول از بین می روند . در حال حاضر این وسیله هنوز در ابتدای راه خود و در دوران آزمایشی به سر می برد و باید منتظر گزارشات بیشتری در مورد آن بود تا بتوان برای آن تصمیم گرفت .
همانطور که در قسمت لیپوساکشن توضیح داده شد هر زمان که وسیله و امکانات تازه و جدیدی به بازار عرضه می شود رویکرد مردم به آن بسیار زیاد و بعضا ً غیر عادی و غیر قابل توجیه است و اصطلاح جو گیر شدن از همین جا ناشی می شود.
به نظر نگارنده بیمارانی که از تجمع غیر عادی چربی ها در هر کجای بدن خود ناراضی هستند و جهت ساکشن مراجعه می کنند بیشتر از اینکه به دنبال وسایل و امکانات جدید باشند باید بیشتر به دنبال جراح و پزشک متخصص و با تجربه که در این زمینه آموزش لازم را دیده باشد بگردند و در نظر داشته باشند که تمامی این ابزار در حقیقت وسایلی هستند که نهایتا ً پزشک باید از آنها استفاده کند و مهارت و تجربه او سر آمد همه امکانات است .

نویسنده : دکتر محسن ایزدی
فوق تخصصی جراحی ترمیمی و پلاستیک و زیبائی