جراحی زیبایی بینی
اولین اعمال جراحی ترمیمی بر روی بینی حدود 50 سال قبل از میلاد مسیح در هندوستان انجام می گرفت که به صورت بازسازی بینی منهدم شده بود ، در آن سالها بریدن اعضای بدن یک نوع مجازات به حساب می آمد و بخصوص بریدن بینی متداول بود به همین جهت بازسازی بینی ضرورت پیدا می کرد . این عمل ساختن مجدد بینی منهدم شده در اوائل قرن نوزدهم در اروپا متداول شد.
عمل زیبائی بینی برای اولین بار در اواخر قرن نوزدهم گزارش شد اما پدر جراحی مدرن زیبائی بینی دکتر ژوزف آلمانی است که گزارش خود را در اوائل دهه سی میلادی منتشر کرد .
جراحی زیبائی بینی یا رینو پلاستی به دو روش بسته و باز انجام می شود . در روش بسته برای دسترسی به عناصر داخلی بینی هیچ گونه شکافی در روی پوست داده نمی شود و اصطلاحاً بینی از داخل عمل می شود .
در روش باز یک شکاف کوچک به صورت زیگزاگ روی قسمت انتهایی پایه بینی یا کولومل داده می شود و پوست بینی به طرف بالا کشیده شده و بدین ترتیب دسترسی به اجزاء داخل بینی امکان پذیر می گردد .
روش بسته متد قدیمی تری است و تا حدود 20 سال پیش تمامی جراحان جهان بدین رو ش عمل می کردند .
روش جراحی باز گرچه اولین بار در دهه سی میلادی معرفی شد ولی مورد توجه جراحان پلاستیک قرار نگرفت تا اینکه در دهه هفتاد میلادی مجدداً این روش معرفی شده و مزایای آن از نظر دسترسی بهتر جراح به عناصر داخلی بینی و حفظ وضعیت تشریحی و کارکرد بینی توضیح داده شد و به تدریج جراحان به این روش روی آوردند .
گرچه هنوز برخی از جراحان به خاطر اینکه متد باز مدت زمان زیادتری حین عمل نیاز دارد و ورم بینی بعد از عمل بیشتر و طولانی تر است به متد بسته عمل می کنند ولی بیشتر جراحان امروزه به متد باز عمل می نمایند .
نگارنده تمامی بیماران را به متد باز عمل می کند و متد بسته را برای بعضی از بیماران که به رتوش بینی بعد از عمل نیاز دارند به کار می برد .
در گذشته تمامی توجه جراحان بینی معطوف به زیبایی بینی بود و به کارکرد بینی چندان اهمیت نمی دادند در نتیجه مشکلاتی از قبیل اختلالات تنفسی، از دست دادن حس بویائی، آبریزش بینی، تغییرات در صدا و ایجاد صدای اضافی هنگام تنفس از بینی کاملاً عادی بود ولی امروزه در جراحی مدرن زیبائی بینی به خصوص در متد جراحی باز توجه به کارکرد بینی اهمیت ویژه ای دارد .
به جهت درک بهتر این موضوع درزیر مختصری از فیزیولوژی بینی شرح داده می شود :
روزانه بین ده تا بیست هزار لیتر هوا از بینی عبور کرده که این مقدار هوا قبل از رسیدن به ریه باید گرم و مرطوب شود . بخش اعظم گرم کردن این هوا توسط مخاط و بالشتکهای پر خون بینی انجام شده و بخش دیگری در حلق و پشت آن انجام می شود و در همین مناطق مرطوب کردن هوا نیز صورت می گیرد که جهت اینکار حدود یک لیتر آب روزانه مصرف شده که البته نیمی از این مقدار آب در بازدم به بدن بر می گردد .
بینی در فیلتر کردن هوای تنفس شده نقش اساسی دارد و ذراتی که بیش از 5 میکرون قطر داشته باشند به وسیله بینی جذب می شوند . موهای نازک بینی و ترشحات مخاطی آن نیز ذرات آلوده کننده هوا را به خود جذب می نماید . همچنین مخاط بینی با بار مثبت الکتریکی خود کلیه ذراتی را که بار الکتریکی منفی دارند را به خود جذب می کند .
حس بویائی نیز یکی از عملکردهای مهم بینی است که بدون آن انسان مزه و طعم غذا را درست تشخیص نمیدهد . این حس به طور کلی در حیوانات جهت تشخیص خطرات محیطی بسیار کارآمد بوده و میزان آن در انسان به مراتب کمتر از حیوانات است که البته در انسانها هم برای جلوگیری و پرهیز از بسیاری خطرات مانند نشت گاز ، تشخیص غذای فاسد و مزه بسیار مهم است .
برای هدایت هوای وارد شده از بینی به حلق و ریه دو دریچه به نام های : دریچه خارجی (در ابتدای ورود به بینی) و دریچه داخلی دربالای بینی وجود دارند. در روشهای کلاسیک عمل بینی دریچه داخلی و بعضاً دریچه خارجی عملکردشان مختل شده . ولی در روش های مدرن بخصوص با روش های جراحی باز این دو دریچه کاملاً حفظ شده و سایر عملکردهای فیزیولوژیک بینی نیز صدمه نمی بینند و بدین ترتیب همانطور که قبلاً ذکر شد حفظ کارکرد بینی در درجه اول اهمیت در جراحی روز بینی می باشد .
اگر شما جهت انجام عمل زیبائی بینی به جراحی مراجعه می کنید لازم است به نکات زیر توجه داشته باشید :
هیچ جراح زیبائی بینی را خلق نمی کند بلکه بینی موجود را اصلاح کرده و عیوب آن را برطرف می نماید و تمامی هنر جراح در این است که این عیوب را اولاً درست تشخیص داده و ثانیاً این عیوب را به درستی برطرف نماید . بنابراین نتایج حاصله در دستان یک جراح به خصوص ، هرگز یکسان نخواهد بود با این دلیل ساده که هیچ دو بینی قبل از عمل مانند هم نیستند و بینی مانند اثر انگشتان در افراد مختلف کاملاً متفاوت می باشند . بر این اساس هرگز از جراح خود نخواهید که بینی شما را مانند بینی شخص دیگری که در نظر دارید عمل نماید و طبیعتاً از آوردن عکس و مدل نشان دادن آن به جراح خود، خودداری نمائید .
نگارنده در طول سالها عمل جراحی بینی بر روی هزاران بیمار، به غیر از دومورد دوقلوهای یک تخمکی ، هرگز دو بینی یکسان بعد از عمل نداشته است .
اینکه بخواهید جراح نتیجه عمل جراحی شمارا به صورت تصویر کامپیوتری به شما ارائه دهد خواسته غیر معقولی نیست ولی توجه داشته باشید رایانه با نرم افزار از پیش تعیین شده ای که دارد تغییرات را روی یک عکس دو بعدی که زنده هم نیست انجام داده ولی جراح عملاً روی بینی کار می کند که چند بعدی بوده و زنده هم هست و به تمامی اعمال جراح واکنش شدید و طولانی نشان می دهد بنابراین تصویر کامپیوتری نمی تواند به طور دقیق نتیجه عمل جراحی را در معرض دید شما قرار دهد .
به خاطر بسپارید که لیزر و تمامی موارد مشابه آن هیچ گونه جایگاهی در جراحی بینی در حال حاضر ندارند و در این مورد از جراح خود سوال نفرمائید .
شما می توانید در مورد اینکه بیشتر بینی طبیعی و یا فانتزی تری می پسندید و یا میل دارید بینی شما سر بالا باشد و یا نباشد یا قوس کمتر و یا بیشتری داشته باشد با جراح خود صحبت کنید ولی هرگز وارد جزئیات تکنیکی نشوید و اینکار را به عهده جراح خود که در این مورد تعلیم دیده و سالها تجربه دارد بگذارید و بدانید که نتیجه عمل شما در درجه اول بستگی به نوع بینی شما قبل از عمل ودر درجه بعدی به مهارت و دانش و تجربه پزشک شما دارد .
نویسنده : دکتر محسن ایزدی
فوق تخصصی جراحی ترمیمی و پلاستیک و زیبائی