رفع چروک صورت ( لیفت صورت )
اهمیت زیبائی و آراستگی ظاهر و تأثیرات بسیار مثبت آن در موقعیت های اجتماعی و حرفه ای و سیاسی از دیرباز مورد توجه افراد بشر بوده است و در این راستا زیبائی و جذابیت صورت بدون تردید در درجه اول اهمیت قرار دارد و اصطلاح چهره به چهره ویا رو به رو بر همین زمینه استوار می باشد معروف است که صورت پنجره ای به دنیای درون انسان است.
مدارکی از حدود دو هزار سال پیش دردست است که از آن زمانها زنان ویا حتی مردان کارهای بسیاری برای بهتر شدن چهره خود انجام می دادند این آثار و مدارک در مورد کلئوپاترا ملکه مشهور مصر بیشتر است .
قدیمی ترین تلاشها برای کم کردن چین و چروک به وسیله جراحی مربوطه به جراحان آلمانی است که این کار را از اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم آغاز کردند و به فاصله کمی جراحان در فرانسه و بعد در آمریکا این اعمال را شروع نمودند ، که روش آنها معمولا چنین بود که هر کجا در صورت و یا گردن چروکی وجود داشت شکافی نزدیک آن ایجاد کرده و پوست را در جهت عمود به چروک می کشیدند و مقداری از پوست کشیده شده را بر میداشتند ، واضح است که این نوع اعمال جراحی بیش از چند ماه اثر نداشت.
قبل از جنگ جهانی جراحان متوجه شدند که بهتر است به جای این تعداد شکاف کوچک یک شکاف بزرگ سراسری ایجاد کرده که از پوست سر شروع می شد و به طرف گوش حرکت و از جلوی آن رد می شد و به طرف پشت گوش و موی سر در پشت گوش رفته و پوست صورت و گردن به طور یک جا کشیده می شد.
اما در گیر و دار بزرگترین جنگ تاریخ بشری یعنی جنگ خانمان سوز دوم این نوع اعمال جراحی متوقف شده و توجه جراحان پلاستیک تماما ً معطوف به اعمال جراحی ترمیمی روی مجروحان جنگی گردید.
بعد از جنگ و در اواسط قرن بیستم جراحان متوجه شدند که ایجاد این شکاف بزرگ و کشیدن پوست به تنهائی حداکثر تا یکسال بیشتر دوام ندارد و برای ماندگاری بیشتر آن باید پوست صورت را تا جائی که امکان دارد از نسوج زیر آن جدا کرده و بعد آنرا کشیده و مقدار اضافی آنرا بردارند ، این مقدار جداسازی پوست از جلوی گوش شروع شده و تا گوشه چشم و بینی و لب تا میانه گردن ادامه داشت و بدین ترتیب جراحان توانستند ماندگاری عمل خود را تا 5 سال افزایش دهند.
در دهه هفتاد میلادی جراحان پی بردند که افتادگی صورت و ایجاد شدن چروک ها فقط مربوط به پوست نیست بلکه عضلات صورت و غلاف آنها نیز در اثر بالا رفتن سن و تغییرات آناتومی باعث افتادگی پوست و جابه جایی چربی های صورت می شوند و به زودی این نظریه از طرف مراجع مختلف پزشکی و جراحی پلاستیک مورد تأیید قرار گرفت و تکنیک های جدیدتری جهت کشیدن غلاف عضلانی صورت و جابه جایی چربی های صورت به وجود آمد و بر پیچیدگی و ظرافت عمل جراحی لیفت صورت به مراتب افزوده شد و بعضی از جراحان از این هم فراتر رفته و تمامی نسوج نرم صورت را از روی استخوانهای صورت و جمجمه جدا کرده و آنرا به سمت پشت و بالا می کشند و در نتیجه این جراحی را مشکل تر و پیچیده تر کردند.
به این نوع عمل لیفت ترکیبی Composite Rhytidectomy می گفتند.
در اوایل قرن بیست و یکم لیفت سه بعدی صورت مطرح شد بدین معنا که افتادگی پوست و عناصر زیر آن فقط در جهت بالا به پائین نبوده بلکه این نسوج به طرف عقب هم کشیده شده و به اصطلاح عناصر برجسته صورت در اثر بالا رفتن سن از بین می روند و بدین ترتیب تکنیک افزایش حجم صورت همراه با لیفت ، تزریق چربی و یا گذاشتن پروتزهای دائمی به وجود آمد.
از ابتدای به وجود آمدن جراحی لیفت صورت و سیر پیشرفت آن و تا اواسط قرن اخیر این نوع جراحی ها معمولا ً بدون سرو صدا و تقریبا ً مخفیانه انجام می گرفت و جراحان نتایج کارهای خود را منتشر نمی کردند و دلیل این بود که تا آن زمان یک نوع تابو برای این اعمال جراحی وجود داشت و حتی در بعضی کشورها این اعمال زیبائی ممنوع تلقی می شد و به این علت پیشرفت اعمال جراحی زیبائی معادل سایر رشته های جراحی نبود ولی بعد از جنگ دوم جهانی و به دلایلی که در مبحث اعمال جراحی زیبائی مطرح شد . به تدریج این جراحی ها مورد قبول عامه مردم و در نتیجه مراجع قانونی پزشکی قرار گرفت و پیشرفت ها در این زمینه به سرعت به وجود آمد و با بیشتر و بهتر شدن تکنیک های جراحی زیبائی صورت سال به سال به مراجعین جهت انجام عمل جراحی صورت افزوده شد.
تعدادی از این مراجعین مایل نبودند صورت آنها که نمایشگر اولیه حالات و شخصیت آنها بود تغییرات فاحش داشته باشد یعنی می خواستند در حالیکه صورتشان جوانتر و شاداب تر می شود شخصیت و کاراکتر اصلی خود را حفظ کنند به همین منظور و هم به این دلیلی که جراحی صورت بسیار پیچیده و طولانی بود روش جراحی Short–Scar Rhytidectomy که به معنی صاف کردن چین و چروک صورت با شکاف کوچکتر و کارهای محدود تر می باشد به وجود آمد این نوع عمل از اوایل دهه هفتا د معرفی شد ولی رویکرد آن در دهه نود میلادی بود . امروزه بعضی از جراحان به این روش عمل می کنند و معتقد هستند که این نوع عمل هفتاد تا هشتاد درصد کارائی لیفت کلاسیک را دارد ولی زمان آن کوتاهتر است و استرس کمتری به جراح وارد می کند ، نقاهت بیمار کمتر بوده و همچنین عوارض آن هم کمتر است ولی بعضی از جراحان دیگر معتقدند روش کلاسیک بهتر جواب می دهد و باید به همان طریق عمل کرد.
در این عمل مینی لیفت شکاف از داخل موی سر شروع شده و از جلوی گوش رد شده و در قسمت پاین گوش متوقف می شود و به پشت گوش و موهای پشت سر نمی رود ، مقدار جداسازی پوست کمتر است و مقدار برداشتن و یا جمع کردن عضله صورت و غلاف آن هم کمتر می باشد.
در یک نوع از این عمل مینی لیفت عضله و غلاف آن بریده نمی شود و با بخیه هائی با جذب طولانی مدت جمع می شود که آن لیفت ماک (Macs lift) می گویند این عمل را جراحان بلژیکی ابداع کردند به تدریج مقبولیت بیشتری یافت. نگارنده بیشتر بیماران خود را با این روش عمل می کند.
باید توجه داشت که در لیفت صورت و یا هر نوع عمل دیگر اصولا ً نوع تکینک مهم نبوده و هر جراح بنا بر آموزشها و سلیقه خود یک یا چند نوع از این اعمال را برای خود انتخاب و اجرا می کند و هیچ جراحی نیست که تمام تکنیک ها را بکار ببرد و آنچه در جراحی مهم است مهارت و تجربه جراح ، انتخاب مورد مناسب و همکاری بیمار و اعتماد او به جراح و مراقبت های بعد از عمل می باشد.
نویسنده : دکتر محسن ایزدی
فوق تخصصی جراحی ترمیمی و پلاستیک و زیبائی